Sinan TANRIVERDİ-İnan TANRIVERDİ
OĞULVEREN VE GEVRENCİ ZİYARETLERİ
Tercan ilçesi Sarıkaya köyüne bağlı Höbek Baba’nın 10 km. doğusunda Oğulveren köyü (Gevrenci) bulunur. Bu köy Alevilerce kutsal sayılan bir dağın eteğindedir. Dağın doruğunda “Oğulveren” denilen bir ziyaret vardır. Ziyaretin etrafı taş duvarla çevrilmiştir ve içerisinde iki adet mezar bulunmaktadır. İnanışa göre çocuğu/erkek çocuğu olmayanlar bu türbeyi ziyaret ederse çocukları olur. Bu nedenle “Oğulveren” denilmektedir. Bu dağ da Höbek Baba dağı gibi siperi andıran duvarlarla çevirilidir ve bu dağdan baktığımızda Höbek Baba Dağı’nı görürüz. Bu da bu mekânların tesadüfî olarak seçilmediğini, bir stratejinin sonucunda özel olarak belirlendiğini gösterir.
Büyük ihtimalle bu dağlar o dönem için özellikle de Kızılbaşlar tarafından askerî gözetleme yerleri olarak kullanılmaktadır. Hem yüksek oldukları için büyük kuvvetlerce ulaşılması zor yerler. Hem de tüm geçiş yollarını gördükleri için düşman hareketlerinin kolayca fark edileceği yerlerdir. Aynı zamanda bu yüksek dağlar birbirini gördüğü için haberleşmenin kolayca sağlanmasına imkân tanır. Çok eski zamanlardan beri dinsel bir yönü olduğu da söylenebilir. Özellikle Şah İsmail’e bağlı Kızılbaş komutanların dinsel yönü (dedelik, seyitlik gibi) bulunduğu için ayrı bir konum kazandırır.
Oğulveren (Gevrenci) köyünün içerisinde üzerinde aslan kabartmaları olan bir kilise bulunmaktadır. Bu kabartmalı taşlar eski bir tapınaktan alınmış veya zaten var olan tapınak sonradan kiliseye dönüştürülmüş olabilir. Çünkü bu aslan figürü Mani dininde Güneş Tanrısını sembolize eder. Bu bakımdan yapı mimari olarak Pers kültürüne ait özellikler taşımaktadır. Tapınak alanı eskiden daha geniş bir alana yayılmışken büyük bir sel felaketi sonucunda birçok bina yıkılmış ve yıkılan alan üzerine köylüler tarafından evler yapılmıştır. Kilisenin çatısı yıkılmış ancak duvarları sağlamdır. Kilise türbe olarak ziyaret edilmektedir. İçerisinde bir mezar bulunmaktadır ancak çöken kilise çatısı mezarın üzerini kapatmıştır. Bu mezarın Şah İsmail’in İnci adındaki kızına ait olduğuna inanılmaktadır. Bu inanç bir efsaneye dayanır. Bu efsaneye göre;
“ Şah İsmail’in İnci adında güzelliğiyle dillere destan bir kızı vardır. Bu kıza, Gever adında Hıristiyan bir genç âşık olur. Birbirini seven iki genç, Şah İsmail’in evlenmelerine izin vermeyeceğini bildikleri ve Şah’tan korktukları için kaçarak Oğulveren’e gelirler. Şah İsmail, ikisinin de bulunmaları ve bulundukları yerde öldürülüp gömülmeleri için emir verir. Her tarafa dağılan askerler ikisini Oğulveren’de yakalayarak öldürürler. Öldürdükleri yere de gömerler. İşte kilise içerisindeki bu mezarın İnci adlı kıza ait olduğuna inanılır ve ziyaret olarak kabul edilir. Gever ve İnci isimlerinin birlikte telaffuzu ile de köyün ismi Gevrenci olmuştur.”[1]
[1] Nur DOĞAN, 45 yaşında, Lise mezunu.
