Doç. Dr. Necdet TOZLU

Dr. Öğr Üyesi Yusuf BABÜR

         Balı Dede Ziyaretgâhı, Erzincan Merkez Çağlayan beldesine bağlı Erdene köyündedir. Erdene köyü, Erzincan merkezine 30 km mesafededir. İsmail Avuçuran Dede’ye ait türbe; Erdene köyü içinde, Avuçuran ailesine ait bahçenin doğu köşesinde yer almaktadır. Bu bahçenin batı kısmında ise ailenin ikamet ettiği ev mevcuttur.

         Ağuçen ocağına bağlı aile bireyleri ocaklıdır, ziyarete gelenleri ağırlayıp gerekli erkan için yardımcı olmaktadır.  İsmail Dede’nin oğlu Mehmet Bey, Çağlayan İlkokulu’nda görevlidir. Haydar Bey ise İstanbul’da yaşamaktadır.

         Türbenin duvarında, İsmail Dede’nin renkli bir fotoğrafı da asılıdır ve fotoğraf oldukça nettir. İsmail Avuçuran Dede, 1986 yılında, 105 yaşında iken Hakk’a yürümüştür.

          Modern mimariyle tek oda şeklinde yapılmış türbenin içinde yeşil örtüyle kaplanmış lahit vardır. Duvarlarda; Hz. Ali’nin, Oniki İmam’ın ve İsmail Avuçuran Dede’nin fotoğrafları mevcuttur. Türbenin içi oldukça temiz ve düzenlidir.

         Türbenin bakımını ve hizmetlerini yaz aylarında İsmail Dede’nin büyük oğlu Haydar; kışları ise küçük oğlu Mehmet Bey yürütmektedir. Haydar Bey ve aile efradı, İstanbul’dan geldikleri bir yaz; valizleri bırakıp hemen türbeye niyaza gider. Türbenin kapısı açıldığı vakit içeriden bembeyaz bir güvercin çıkar. Normal şartlarda onca zaman bir kuşun içeride hayatta kalması mümkün değildir ancak bu durumun içeride metfun olan İsmail Dede’nin bir kerameti olduğuna inanılır (KK 1; KK 2).

         Yazları Haydar Bey, kışları ise Mehmet Bey ocaklı olarak okuma ve şifaya vesile olma vazifesini devam ettirmektedir. Ağrısı sancısı olanlar, çocuğu olmayanlar ve sıkıntısı olanlar türbeyi ziyaret etmektedir. İsmail Dede’nin ocaklı çocukları hastalara okur. Allah’ın izniyle hastalar şifa bulur. İyileşen hastalar türbeye tekrar gelip kurban keser ve lokma dağıtır.

         Özellikle vücudunda yarası olanlar ve egzema hastaları İsmail Dede’nin türbesini ziyarete gelir. Egzema ve yaralar için özellikle çarşamba günleri ziyaret tercih edilir. Türbeye iki çarşamba üst üste gitmeye dikkat etmelidir. Böylece şifaya daha hızlı ulaşılacağına inanılmaktadır (KK 1; KK 2; KK 3; KK 4; KK 5; KK 6).  

Kaynak Kişiler:

(KK 1): Mehmet Avuçuran (Oğlu-Dede), Erdene, Kamu Personeli, Lise, 57.

(KK 2): Sümbül Avuçuran (Gelini), Erdene, Ev Hanımı, İlkokul, 55.

(KK 3): Nuri Derin (Âşık), Erzincan Tepecik Köyü, Emekli, İlkokul, 73.

(KK 4): Hüseyin Derin, Erzincan Tepecik Köyü, Emekli, İlkokul, 61.

(KK 5): İhsan Ünlü, Erzincan Çağlayan, Okul Müdürü, Üniversite, 60.

(KK 6): Şükrü Elmas, Erzincan Tepecik Köyü, Çiftçi, İlkokul, 70.